سرویس جهان
بایدن چه کاری می‌تواند برای کردها انجام دهد؟
سرویس جهان- شاید جو بایدن به عنوان رئیس جمهور منتخب آمریکا کمی نسبت به کردها احساس همدردی کند اما نمی‌تواند همیشه به نفع کردها عمل کند.
به گزارش کردپرس، بسیاری از کردها در خاورمیانه، از پیروزی جو بایدن بر دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا استقبال کردند. جو بایدن، معاون سابق ریاست جمهوری آمریکا به همدردی کردن با کردها شناخته شده است و انتظار می‌رود انتخاب او برخی مصیبت های دوران ترامپ برای کردها را کمتر کند.
حتی برخی امیدوارند جو بایدن رؤیای کردهای عراق برای داشتن کیان مشتقل را مدیریت کند. علاوه بر آن، این جو بایدن بود که در سال 2015 به مسعود بارزانی رئیس سابق اقلیم کردستان گفته بود که « ما در دوران زندگی خود ایجاد کردستان مستقل را به چشم خواهیم دید.» اما آیا این‌امیدواری ها به واقعیت خواهند پیوست؟
شکی وجود ندارد که جو بایدن برای نزدیک به سه دهه حامی پابرجای کردها بوده است. او در سال 1991 از جورج بوش به دلیل اجازه دادن به اقدام نیروهای صدام حسین برای بازپس گیری مناطق آزاد شده کردنشین در شمال عراق انتقاد کرد. جو بایدن همچنین در سال 2003 در صحن پارلمان اقلیم کردستان عراق خطاب به نمایندگان اعلام کرد که « کوهستانها تنها دوستان شما نیستند.»
جو بایدن بعد از اشغال عراق از سوی آمریکا در سال 2003، از ایجاد عراق فدرال و تاسیس مناطق فدرالی برای کردها، سنی‌ها و شیعیان در جهت کاستن از تنش‌های فرقه ای در عراق حمایت کرد. کردها از این ایده که آن را تضمینی برای خودمختاری خود می‌دانستند استقبال کردند.
بایدن همچنین به شدت سیاستهای ترامپ در مورد کردها را مورد انتقاد قرار داده است.ترامپ در سال 2019 به ترکیه برای حمله به نیروهای کرد سوریه در شمال شرق سوریه چراغ سبز نشان داد که جو بایدن در توصیف این اقدام ترامپ را « بی توجه ترین و ناکارامدترین فرمانده کل نیروهای آمریکا » دانست که « آمریکاییها تاکنون به چشم خود دیده اند.».»
اما از طرفی دیگر، جو بایدن یک شخص واقعیت نگر است و وقتی او دولت آمریکا را در 20 ژانویه 2021 تحویل گیرد بهترین سیاستها را در جهت پیشبرد منافع کشورش در پیش خواهد گرفت. تمایل او به حمایت از کردها با برنامه‌های گسترده تر آمریکا در خاورمیانه محدود خواهد شد.
او به عنوان معاون رئیس جمهور آمریکا، چنین رویکردی را نیز نسبت به مسائل عراق و سوریه، در دو دولت تحت رهبری باراک اوباما داشت. در آن زمان، جو بایدن مرتبا تلاش کرد تا
از رابطه خود با رهبران کرد برای توسعه منافع کشورش استفاده کند و در واقع، در برخی مواقع از تلاش کردها برای تقویت موقعیت استراتژیک خود در برابر بغداد جلوگیری کرد.
درست است که بایدن از خودمختاری کردها در عراق حمایت می‌کرد اما اربیل را تحت فشار قرار داد تا با شروط بغداد موافقت کند. او شخصاً از مسعود بارزانی خواست تصویب قانون اساسی اقلیم کردستان را به تعویق بیاندازد زیرا این قانون به کرکوک به عنوان بخشی جدایی ناپذیر از قلمرو اقلیم کردستان اشاره داشت. این مسأله می‌توانست میان کردها و اعراب تنش قومی ایجاد کند و منافع آمریکا را تحت تأثیر قرار دهد.
جو بایدن به همراه باراک اوباما، در سال 2010 از جلال طالبانی خواستند از موقعیت خود به نفع ایاد علاوی صرف نظر کند. این مسأله به منزله واگذاری یکی از پستهای کردها بود که به نوبه خود به معنی تضعیف موقعیت کردها در بغداد بود. اما طالبانی نپذیرفت و در پست خود باقی ماند.
بایدن همچنین از نوری المالکی نخست وزیر سابق عراق که تصمیم او به قطع بودجه اقلیم کردستان و کاهش حضور کردها در ارتش عراق، نارضایتی زیادی در اقلیم کردستان ایجاد کرده بود حمایت کرد.
بنابراین، درست است که جو بایدن در اظهارات خود حمایت از کردها را بیان کرده است اما در عمل این‌طور نبوده است. او به عنوان شخصی که به حقوق بشر و آزادی اعتقاد دارد ممکن است بخواهد که کردها کیان مستقل داشته باشند اما او می‌داند چنین تصمیمی پیامدهای خطرناکی در پرچالش ترین منطقه جهان خواهد داشت.
وی در سال 2007 به رهبران کرد هشدار داده بود که استقلال را دنبال نکنند زیرا پیامدهای خطرناکی خواهد داشت، جنگی تمام‌عیار شروع خواهد شد و آمریکا قادر نخواهد بود از کردها محافظت کند.
اما جالب است برخی مقامات ارشد کرد در سفر اخیرم به اقلیم کردستان گفتند که تصریح جو بایدن در می 2015 درباره کردستان مستقل و اشارات مبهم باراک اوباما درباره کردها به عنوان گذار آمریکا از سیاست عراق واحد تلقی می شد. آن‌ها همچنین اشاره کردند که این مسأله کردها را به پیگیری استقلال وا داشت که منجر به برگزاری رفراندوم استقلال در سال 2017 شد.
یکی از این مقامات کرد عراقی گفت: « ما فکر می‌کردیم که این به منزله دادن چراغ سبز بود زیرا آن‌ها به ما نگفتند که « آن را انجام ندهید.». یکی از روزنامه نگاران نزدیک به بارزانی نیز چنین برداشتی را بیان کرد و گفت: « ما پیامها و اظهارات صریح را درک می‌کنیم اما آمریکا این نوع پیامها را به ما نمی دهد.»
بنابراین، لازم است دولت بعدی آمریکا سیاستهای خود نسبت به کردها را به طور صریح بیان کند تا از بروز سوء تفاهمی که می‌تواند پیامدهایی برای ثبات در منطقه داشته باشد جلوگیری شود.
کردها هم انتظارات خود از جو بایدن را که او قادر به انجام آن برای آن‌ها باشد مدیریت کنند. آن‌ها به جای اینکه منتظر باشند آمریکا برای حل مناقشاتشان از آن‌ها حمایت کند باید روی توانایی خودشان تمرکز داشته باشند. کردها باید نهادهای کردی را تقویت کنند، قانون را حاکم قرار دهند، تنش‌های داخلی را کاهش دهند و آغوش خود را به روی دموکراسی و آزادی بیان باز کنند.
توسعه هر کدام از این مسائل مورد استقابل هر دولت جدیدی قرار خواهد گرفت که حداقل ثبات و قابلیت پیش‌بینی را در مورد سیاستهای خارجی را به دنبال خواهد داشت و این تغییری است که بعد از گذشت چهار سال تصمیم گیری های بی ملاحظه و بی توجهی دونالد ترامپ به آن نیاز داریم.
منبع: الجزیره
نویسنده: یروان سعید، پژوهشگر مؤسسه تخقیقات خاورمیانه