به گزارش خبرنگار کردپرس، بحران کمبود آب؛ موضوعی که چندین سال است شرق کردستان را درگیر کرده و با وجود هشدارها و تأکیدات نسبت به جدی بودن این مسئله و خطر خشکسالی و مهاجرت مردم، همچنان گوش مسئولان بدهکار این هشدار نیست.

«42 روستای شهرستان قروه با کمبود آب دست و پنجه نرم می کنند و اگر فکری نشود این تعداد افزایش می یابد و تبدیل به یک بحران جدی می شود.» این را رئیس آب و فاضلاب روستایی در نشست شورای پدافند غیرعامل قروه عنوان کرد.

«فرهاد باقری» از کمبود اعتبار برای بخش آب و فاضلاب روستایی در قروه گفت. «باید شرایط برای مردم توضیح داده شود، در حال حاضر بسیاری از ایستگاه ها مشکل دارند و در واقع داریم تبدیل به بحران می شویم.»

 از تعداد 42 روستایی که درگیر کمبود آب هستند 4 روستا در تمام فصول سال به دلیل پایین بودن کیفیت آب به صورت سیار آبرسانی می شوند. جدای از این، شهرستان قروه در بخش کشاورزی هم با کمبود شدید آب مواجه گردیده و این یعنی ایجاد مشکل در معیشت کشاورزانی که تنها منبع درآمدشان از راه کشاورزی است.

نامشخص بودن سامانه انتقال آب

تمامی این موارد در حالی است که خبر وجود بحران کمبود آب در بعضی از نقاط ایران توسط بخش تحقیقات اقلیمی ناسا چند سال پیش اعلام شده بود اما اینکه چرا همچنان متولیان امر خطر این فاجعه پیش رو را حس نکرده و هشدار ناسا را جدی نگرفته اند؛ جای بحث دارد.

تغییر اقلیم؛ موضوعی نیست که به امید بارندگی های فراوان و یا مصرف بهینه حل شود. تغییر اقلیم یعنی پیش رفتن کشور به سمت خشکسالی و در این میان مناطق شرقی در معرض خطر بیشتری قرار دارند؛ شهرستانی همانند قروه که سالهاست در تمامی فصول سال درگیر کمبود و یا نبود آب است و تنها با وعده انتقال آب توسط متولیان امر، به زندگی ادامه می دهد. پروژه ای که در سکوت مسئولان به سر می برد و حتی کسی حاضر نیست واقعیت امر را به زبان بیاورد که آیا این انتقال انجام می شود یا فقط وعده ای است طولانی مدت؟

هرچند پیگیری خبرنگار کردپرس برای واکاوی پروژه انتقال آب سدهای ژاوه و آزاد به شهرستان قروه به صورت اساسی در حال انجام است اما شواهد امر نشان می دهد این سامانه به دلیل مشکلاتی (که بعداً توسط خبرگزاری کردپرس اعلام خواهد شد) برای 15 تا 20 سال آینده هم عملیاتی نمی شود.

بنابراین نیاز است برای مبارزه با جنگ آبی که به زودی شهرستان قروه را در بر می گیرد فکری اساسی جدای از حرف زدن های کلیشه ای داشت.

لزوم مدیریت منابع آب

در این چند سال بیشتر مسئولان تنها امیدشان به پروژه انتقال بود این در حالی است که باید گفت این امید به نقطه کور می رسد و باید چاره ای دیگر اندیشید.

چاره ای که معاون عمرانی و برنامه ریزی فرماندار قروه آن را در قالب برنامه ای مدیریتی می بیند. «چنگیز اردلان» که از زمان آغاز به کار در پست معاونت عمرانی فرماندار قروه دغدغه خود را در حل مشکلات مهم شهرستان قرار داد برای هر کاری یک برنامه پیشنهادی ارائه داده است. همانند برنامه ای که برای مدیریت منابع آب دارد.

او در برنامه پیشنهادی خود به دنبال اجرایی شدن قوانین، برنامه و رویکردهای لازم است. به طوری که در یک بخش به قوانین و مقررات حاکم بر برداشت آب اشاره کرده و با تبیین شاخص ها از موانع موجود هم گفته است.

آنچه «اردلان» از آن می گوید؛ همراه کردن مردم برای حل مشکلات است. در برنامه پیشنهادی این مقام مسئول که برای تمامی دستگاه های اداری مرتبط ارسال شده چند راهکار وجود دارد.

اینکه باید در مورد عوارض و تأثیرات کم آبی در میان مدت و بلند مدت ایجاد حساسیت کرد آن هم با ارائه آمارهای واقعی و مستند و قابل فهم برای جامعه. همچنین در تقویت اعتماد عمومی با پذیرش اینکه همه در این زمینه مقصر بوده و تنها فشار اجتماعی به سمت متوجه جامعه کشاورزان که خود به نوعی قربانی هستند نباشد.

همچنین در این برنامه آمده باید تمامی مشکلات کشاورزان و دیگر مردم شنیده و برای حل آن ها تلاش شود و در کنار آن هم در تقویت فرهنگ عمومی برای استفاده بهینه از منابع آب کاری صورت گیرد.

«اردلان» در ادامه به برنامه ریزی جهت شناسایی وضعیت موجود و برنامه های قابل اجرا در تقویت آبخوان ها اشاره کرده است. از جمله محورهای این مهم «تقویت روند پیگیری با تمامی ظرفیت های اجتماعی، اداری و سیاسی؛ کنترل روان آب ها در قالب سدهای کوچک کشاورزی و طرح های تغذیه مصنوعی؛ اصلاح شبکه و سیستم های فرسوده و به روز شدن تأسیسات در جهت کاهش هدر رفت و تشکیل تیم های تخصصی» هستند.

برنامه ریزی جهت تحقق شرایط پایداری و تعادل برداشت با میزان جایگزینی دیگر گزینه ای است که معاون عمرانی فرماندار قروه اجرای آن را مهم می داند. در این زمینه موارد «مشخص شدن میزان آب جبران پذیر و ورودی به دشت های منطقه، تعریف نوع کشت و طرح های جایگزین و شرایط برداشت آب متناسب با این حجم در زمان بلند و طرح و پیگیری موضوع از طریق ظرفیت های تخصصی و تصمیم گیری در استان و مرکز» لحاظ شده است.

گوش ها شنوا شود و چشم ها بینا

به نظر می رسد اگر مدیریت منابع آب چه از نظر فرهنگی و چه عملیاتی مطابق برنامه پیشنهادی معاون عمرانی فرماندار قروه صورت گیرد می توان زمین ترک خورده از خشکسالی را درمان کرد و لب های تشنه دشت های ممنوعه شهرستان را سیراب. در این میان آنچه باید بسیار به کار آید حس مسئولیت پذیری مدیران و کارشناسان دستگاه های اجرایی است و باید گفت برای پیروزی با جنگ آب در قروه، نه وعده انتقال اثر می کتد و نه امید به بارش ها؛ بلکه این گوش هایی شنوا و چشمانی بینا هستند که برنده میدان می شوند./

^* گزارش: زیبا امیدی فر